Energetyka, środowisko, rolnictwo. Relacja z konferencji „OZE w sektorze AGRO – nowe perspektywy”

Energetyka, środowisko, rolnictwo. Relacja z konferencji „OZE w sektorze AGRO – nowe perspektywy”
28.09.2021
Aktualności

21 września 2021 roku w Bydgoszczy odbyła się II edycja konferencji „OZE w sektorze AGRO – nowe perspektywy” pod honorowym patronatem Ministra Klimatu i Środowiska oraz Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Patronat medialny nad wydarzeniem sprawowały: portal Agropolska.pl, miesięcznik „Przedsiębiorca Rolny” oraz portal Agroprofil.pl i miesięcznik „Agroprofil”.

Konferencję otworzył Roman Wiatrowski, Prezes Zarządu ZPDiWR, uroczyście powitał przybyłych prelegentów i gości i pokrótce omówił główną tematykę konferencji, czyli najistotniejsze kwestie dotyczące transformacji polskiej energetyki w nowej rzeczywistości – Europejskiego Zielonego Ładu. Podziękował Ministrowi Klimatu i Środowiska oraz Marszałkowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego za patronat honorowy, patronom medialnym, współorganizatorom: Kujawsko Pomorskiemu Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego w Minikowie i Rawicom Sp. z o.o. Sp. k. – firmie Rawicom także za udzielone wsparcie finansowe, bez którego konferencja nie mogłaby się odbyć.

Następnie Ryszard Zarudzki, Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie, powitał burmistrzów, wójtów, starostów oraz wiceministra rolnictwa Ryszarda Kamińskiego.

Konferencję prowadziła Silvana Oczkowska, członek zarządu ZPDiWR. Słowem wstępu nakreśliła trudną obecną sytuację polskiego rolnictwa. „14 lipca br. KE przyjęła pakiet wniosków ustawodawczych mających dostosować unijną politykę klimatyczną, energetyczną, transportową i podatkową na potrzeby realizacji celu, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto do 2030 roku o co najmniej 55% w porównaniu z poziomem z roku 1990. Osiągnięcie tego celu w ciągu najbliższych 10 lat ma kluczowe znaczenie, aby Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu do 2050 roku i urzeczywistniła w ten sposób Europejski Zielony Ład, w którym określiła główne kierunki działania zawarte w 10 priorytetach. Realizacja ich ma poprawić dobrostan i zdrowie obywateli oraz przyszłych pokoleń – dla Europy i reszty świata oraz wszystkich form życia na ziemi. […] A ponieważ ponad 70% emisji gazów cieplarnianych pochodzi z produkcji energii, tematyka naszej konferencji jest nadzwyczaj zasadna” – mówiła Silvana Oczkowska.

Jako pierwszy wystąpił Jarosław Wiśniewski, Zastępca Dyrektora Departamentu Klimatu i Środowiska Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W prezentacji nt. „Spółdzielnie energetyczne szansą na rozwój odnawialnych źródeł energii w województwie kujawsko-pomorskim” przedstawił zupełnie nową inicjatywę wprowadzoną do polskiej gospodarki. Spółdzielnie energetyczne w założeniu mają skupić się na efekcie oszczędzania, a nie zysku z działalności, a w konsekwencji mają prowadzić do poprawy jakości życia. Zwiększenie wykorzystania zasobów odnawialnej energii przyczyni się też do rozwoju całego kraju. A rolnictwo stanowi bardzo ważny element. Nie ma drugiej takiej gałęzi gospodarki, która przynosiłaby równie wiele korzyści dla kraju, co sektor rolno-spożywczy. Prelegent nadmienił, że „80% konsumpcji energii, którą mamy w gospodarstwach domowych, to jest ciepło, tak ważne dla nas”, dlatego w miesiącach letnich, kiedy nie ma zapotrzebowania na ciepło, nie może być jego nadprodukcji, bo będą straty. W idei spółdzielni nie chodzi o pojedynczego inwestora – użytkownika, ale o współpracę i wzajemne zagospodarowywanie zasobów, tam, gdzie są one w danej chwili potrzebne.

Proponowany model spółdzielni ma na celu redukcję kosztów dystrybucyjnych i zwiększenie wsparcia dla wytwórcy. Chodzi o to, żeby „między wytwórcą a odbiorcą dana społeczność mogła się porozumieć co do udziałów i kosztów. Żeby można było lokalnie wytworzyć energię, która będzie opłacalna dla wytwórcy, a jednocześnie będzie tańsza dla odbiorcy” – mówił prelegent. Omówił też przepisy dotyczące spółdzielni energetycznych. A głównym założeniem jest to, że takie spółdzielnie mogą powstawać tylko na obszarach wiejskich, bowiem nie można zwolnić całego kraju z kosztów dystrybucyjnych. Nie chodzi też o powielanie dzisiejszego modelu energetycznego – kilku wielkich dystrybutorów. Należy tworzyć mniejsze skupiska, stąd pomysł lokalnych spółdzielni, w których nie powinno być więcej niż 1000 członków. Wprowadzone zostało również ograniczenie wielkości mocy instalacji, skalkulowane na średnie zapotrzebowanie statystyczne gminy w Polsce. I dodatkowy warunek: min. 70% zapotrzebowania na energię powinna pokrywać instalacja spółdzielni. Konieczna jest też duża elastyczność – wytwarzanie i dostarczanie takich nośników energii, które są w danym czasie potrzebne. „Konkretne planowane korzyści takiej spółdzielni to ograniczenie kosztów – nie płacimy energii sprzedawcy, bo mamy ją z własnego źródła, członkowie spółdzielni zwolnieni są z części opłat. Przystępując do spółdzielni, przy założeniu, że jesteśmy w stanie wytworzyć w danej rodzinie tyle energii, ile potrzebujemy, mamy oszczędności: 0,56 zł/kWh” – mówił Jarosław Wiśniewski.

Ryszard Kamiński, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dodał że temat spółdzielni energetycznych jest rozwojowy i że ministerstwo liczy na to, że w wyniku tego projektu przynajmniej jedna taka spółdzielnia powstanie w woj. kujawsko-pomorskim.

Silvana Oczkowska nawiązała do tematu produkcji energii z odnawialnych źródeł, czyli np. z odchodów zwierzęcych z dużych gospodarstw rolnych. Powiedziała też, że jest jedna gmina w Polsce – gmina Michałowo w woj. podlaskim – która zadeklarowała na 2025 rok zerową emisję dwutlenku węgla do atmosfery, ponieważ tworzy biogazownie.

Drugim prelegentem był dr inż. Adam Mroziński z Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. W prelekcji pt. „Trendy rozwojowe w zakresie instalacji PV – czyli fotowoltaika wokół nas zmienia się codziennie” zaprezentował rozwiązania opracowywane na swojej uczelni. Nadmienił, że przy braku biogazowni Polska nadrabia elektrowniami wiatrowymi i instalacjami fotowoltaicznymi. Bardzo istotne jest też, aby korzystać z produktów wytworzonych w Polsce. Wadą fotowoltaiki na pewno jest to, że po ok. 30 latach urządzenia powinny być wymieniane, a więc zużyte podlegać będą utylizacji. Jak zagospodarować odpady PV? Wszystko jest w fazie projektowania. Natomiast rolnicy obawiają się tego, że pod instalacje PV będą musieli przeznaczyć ziemię uprawną. Jak to połączyć bez szkody dla gospodarstw? Dlatego projektowane są odpowiednie rozwiązania dla gospodarstw, a także planowane instalacje na nieużytkach. Dr Mroziński zaprezentował światowe rozwiązania – farmy fotowoltaiczne budowane na powierzchni morza, na nawierzchni dróg, projekty domów całkowicie niezależnych energetycznie.

Jako trzeci wystąpił Krzysztof Kowalski, Ekspert ds. elektromobilności Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych. W prezentacji pt. „Elektromobilność w rolnictwie” omówił obecne i planowane zastosowanie pojazdów elektrycznych i hybrydowych w Polsce. Obecnie samochody elektryczne (EV i hybrydy) to 10% rejestracji, czyli co 10. auto ma napęd elektryczny. Przejście z paliw kopalnych na źródła energii odnawialnych to jest już tylko kwestia czasu, ponieważ bardzo silne jest dążenie do ograniczenia emisji dwutlenku węgla. W 2035 roku będzie obowiązywał zakaz rejestracji pojazdów z silnikami spalinowymi. Wobec koncernów samochodowych także jest prowadzona bardzo restrykcyjna polityka i wyśrubowanych norm emisji nie mogą spełnić już silniki spalinowe. W Polsce od 2018 roku obowiązuje ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych, jednak rozwój sprzedaży samochodów elektrycznych nadal blokują: wysoka cena, mała liczba stacji ładowania, długi czas ładowania. Przy zakupie samochodu w 100% elektrycznego obowiązuje dopłata, o którą można się starać już po zakupie (program „Mój elektryk”).

Prelegent mówił też, że w Polsce rolnictwo nieustająco się rozwija, umaszynowienie wzrasta, a tym samym zwiększa się emisja dwutlenku węgla. Ale pojawiają się już pierwsze urządzenia rolnicze z napędem elektrycznym, traktory itp. i to są rozwiązania jak najbardziej przyszłościowe.

Przy okazji Krzysztof Kowalski zaprosił na Kongres Nowej Mobilności, który odbędzie się w Łodzi 6–8 października br.

Po przerwie wystąpili Piotr Szparaga, Kierownik ds. sprzedaży Rawicom Sp. z o.o. Sp. k., oraz Krzysztof Krawczyk, Pełnomocnik ds. elektromobilności Rawicom Sp. z o.o. sp. k., z prezentacją pt. „Wykorzystanie instalacji fotowoltaicznych oraz samochodów elektrycznych w gospodarstwach i przedsiębiorstwach rolnych. Dotychczasowe rozwiązania i najnowsze trendy”. Na początku Piotr Szparaga przedstawił działanie i zalety fotowoltaiki. Niewątpliwe zalety to: niewyczerpywalne źródło takiej energii, ekologia, wytrzymała budowa instalacji i nieskomplikowana konserwacja, a także możliwość współpracy z siecią energetyczną. Omówił też trendy rozwojowe oraz realizacje firmy Rawicom. Krzysztof Krawczyk natomiast skupił się na przedstawieniu samochodów elektrycznych. Nadmienił, że KE przedstawiła projekt pakietu „Fit for 55”, który przewiduje wprowadzenie w 2035 roku zakazu sprzedaży samochodów spalinowych. Wspomniał też o programie „Mój elektryk” z budżetem 500 mln zł na lata 2021–2025, czyli o dofinansowaniu zakupu/leasingu aut elektrycznych. Przedstawił modele samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i maszyn specjalistycznych (koparka kołowa, ciągnik kompaktowy). Dodał, że instalacja fotowoltaiczna pozwala ograniczyć koszty naładowania baterii w pojeździe elektrycznym do zera. Omówił też trendy rozwojowe w produkcji pojazdów elektrycznych.

Po tej prezentacji Silvana Oczkowska ogłosiła, że konferencji przysłuchują się także pani Edyta Zakrzewska i pan Rafał Chruściński z Departamentu Rolnictwa i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego, i podkreśliła, że Samorząd Województwa również dysponuje środkami i może opracowywać programy, w których będą przekierowywane środki m.in. na realizację takich projektów jak omawiane na tej konferencji. Wspomniała także, że „neutralność klimatyczną można osiągnąć na dwa sposoby. Pierwszy polega na zmniejszeniu emisji dzięki wykorzystaniu alternatywnych źródeł energii oraz zmianie procesów w przemyśle i w rolnictwie, a drugi to tzw. kompensacja polegająca na zrównoważeniu wytwarzanego dwutlenku węgla za pomocą pochłaniaczy, czyli systemów, które wychwytują więcej, niż dostarczamy. I tymi systemami są przede wszystkim oceany, gleby i lasy. A więc można realizować politykę w tym zakresie, wykorzystując wiedzę i wspomniane obszary”.

W ostatnim wystąpieniu nt. „Dzierżawa gruntów pod budowę farm fotowoltaicznych. Zalety i kluczowe kwestie, na które należy zwrócić uwagę” Karol Chyliński, Prezes Zarządu Rawicom Consulting Services Sp. z o.o. i radca prawny, oraz Adam Hłond, Członek Zarządu i współwłaściciel Rawicom Sp. z o.o. Sp. k., zaprezentowali możliwości wykorzystania gruntów tak, aby czerpać dodatkowe korzyści materialne. Obecnie można uzyskać 10–15 tys. zł od hektara rocznie przez 29 lat za wydzierżawienie gruntów pod budowę farmy fotowoltaicznej. Wymagania podstawowe wydzierżawienia to: niska klasa gruntu (IV–VI), brak drzew, równy i nasłoneczniony teren, sąsiedztwo sieci średniego/wysokiego napięcia lub GPZ. Teren nie może być także objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ani nie może być na nim obszaru Natura 2000 lub innych obszarów chronionych przyrodniczo. Oczywiście im większy grunt, tym większa opłacalność budowy farmy fotowoltaicznej. Istotne jest także to, że dopóki farma nie jest zbudowana, to można tę wydzierżawioną ziemię wciąż uprawiać. Wydzierżawienie gruntu pod fotowoltaikę pomaga też promować gospodarstwo jako realizujące cele ekologiczne. Należy jednak też pamiętać o tym, że obok licznych plusów, głównie finansowych, są także negatywne kwestie i zagrożenia. W umowie dzierżawy powinno się znaleźć zobowiązanie do usunięcia instalacji po zakończeniu użytkowania. Istotne jest także to, że podatek od nieruchomości opłaca dzierżawca od czasu rozpoczęcia inwestycji. Należy również zadbać o dodatkowe zabezpieczenia (np. gwarancja bankowa w wysokości rocznego czynszu). Firma Rawicom gwarantuje przejrzyste zasady współpracy i stara się prowadzić prace w sposób jak najmniej uciążliwy dla właściciela gruntu i dla sąsiadów.

Na koniec odbyła się debata z udziałem Witolda Chmarzyńskiego (Partnera w Kancelarii CCLAW, radcy prawnego, eksperta w zakresie OZE i elektromobilności), Karola Chylińskiego (Prezesa Zarządu Rawicom Consulting Services sp. z o.o., radcy prawnego), Adama Hłonda (Członka Zarządu i współwłaściciela Rawicom Sp. z o.o. Sp. k.), dra inż. Adama Mrozińskiego (z Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich), Piotra Szparagi (Kierownika ds. sprzedaży Rawicom Sp. z o.o. Sp. k.), Jarosława Wiśniewskiego (Zastępcy Dyrektora Departamentu Klimatu i Środowiska Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) oraz dra Ryszarda Zarudzkiego (Dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie), który przekazał uczestnictwo w debacie Ryszardowi Kamińskiemu (Wiceministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi). W debacie omówiono następujące problemy:

1.    Europejski Zielony Ład – jak wpłynie na sektor agrobiznesu i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w rolnictwie?

2.    Jakie korzyści ekonomiczne i społeczne sektor Agro odniesie z rewolucji w energetyce?

Podniesiono także pytanie, która technologia rzeczywiście pomoże zmniejszyć emisję tlenku azotu (wiatr, słońce, woda, biogazownia) i czy biomasa, która rośnie w glebie, rzeczywiście pochłonie dwutlenek węgla. Zauważono, że te wszystkie elementy będą wpływały na przyszłość polskiego rolnictwa, bo zmienia się też rynek konsumentów – konsumenci są coraz bardziej wymagający w kwestiach ekologicznych. Zauważono, że ważne jest zapewnienie stabilności źródeł energii odnawialnej, dlatego wciąż prowadzone są prace nad stworzeniem magazynów takiej energii. Wspomniano także, że biogazownie są bardzo ważnym elementem i przede wszystkim wielki sens ma zróżnicowanie sposobów pozyskiwania energii.

Rolnicy i cały sektor pod względem OZE są pod bardzo dużą presją społeczną, a przecież rolnictwo bazuje na produkcji roślinnej, czyli pomaga w zużyciu dwutlenku węgla. Dużym wyzwaniem jest budowanie świadomości społeczeństwa na temat źródeł energii, z której korzystamy.

Poruszono także temat wsparcia finansowego budowy biogazowni, mikrobiogazowni oraz mikroinstalacji przez rolników.

Na końcu Silvana Oczkowska zaprosiła uczestników konferencji na obiad, a po nim na część artystyczną – koncert Jacka Stachursky’ego i losowanie nagród.

Galeria
Do pobrania
Zapraszamy

Kontakt

Związek Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych
ul. Hetmańska 38/611
85-039 Bydgoszcz
  • +48 52 322 48 79
  • +48 570 894 894
  • info@pracodawcyrolni.pl
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIII
Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
  • KRS: 0000053078
  • NIP: 9671080580
  • REGON: 092531326
BGŻ BNP Paribas 84 2030 0045 1110 0000 0284 3700
BGŻ BNP Paribas 07 2030 0045 1110 0000 0415 9630