W dniu 22 maja 2020 roku odbyła się wideokonferencja zorganizowana przez wojewodę kujawsko-pomorskiego dla członków Zespołu Doradczego ds. Wsi i Rolnictwa w tym województwie.

Jako pierwszy głos zabrał gospodarz spotkania, wojewoda Mikołaj Bogdanowicz. Spotkanie rozpoczął krótkim przedstawieniem bieżącej sytuacji epidemiologicznej w regionie związanej z zakażeniami wirusem SARS-CoV2. Mikołaj Bogdanowicz podziękował wszystkim służbom i chwalił je za ofiarną pracę.

Wicewojewoda Józef Ramlau po powitaniu nowych członków Zespołu Doradczego przedstawił agendę spotkania. Podkreślił wyjątkową dla dyskutantów szansę, jaką jest wystąpienie i udział w późniejszej debacie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego.

Na wstępie swojego wystąpienia minister podkreślił, że epidemia zmieniła i zmieni życie społeczno-gospodarcze na wiele lat. Pod wieloma względami skomplikuje sytuację sektora rolniczego. „Rolnictwo jest systemem naczyń połączonych” – powiedział. Po części poświęconej bieżącym wydarzeniom politycznym i potrzebie zjednoczenia się organizacji rolniczych wobec szkodliwych działań organizacji pseudoekologicznych powrócił do omawiania obecnych uwarunkowań na rynku rolnym.

Zwrócił uwagę na problem braku w Polsce własnych branżowych instrumentów stabilizacyjnych – funduszy ryzyka. Przy fluktuacjach rynkowych zapewniłyby one wypłatę pieniędzy. Problem jest szczególnie widoczny w przypadku producentów drobiu i wieprzowiny. Zostali oni pozostawieni sami z nadprodukcją, a Komisja Europejska (KE) skupu interwencyjnego nie przewiduje.

Następnie minister Ardanowski przeszedł do zapowiedzi pomocy tym producentom rolnym, których działalność faktycznie ucierpiała z powodu pandemii Covid-19. Pomoc ta będzie finansowana ze środków przeznaczonych na realizację Wspólnej Polityki Rolnej. Pula pieniędzy sięgnie 100 mln euro.

Minister, zgodnie z agendą, udzielił także obszernej informacji o rozprzestrzenianiu się ASF, sytuacji i działaniach związanych z przenoszeniem wirusa z wolnożyjących dzików na świnie. Obecnie w kujawsko-pomorskim uzyskano pozwolenie KE na przywrócenie hodowli trzody chlewnej w 23 gminach.

Jan Krzysztof Ardanowski stoi na stanowisku, że: „mniejsze gospodarstwa są solą polskiego rolnictwa”. Zwrócił uwagę słuchaczy na fakt, że zmieniło się również nastawienie KE. Niewielkie gospodarstwa rodzinne uczyniono filarem przyszłości rolnictwa europejskiego. A to dlatego, że tylko takie gospodarstwa są w stanie produkować ekologicznie dobrej jakości żywność. Zgodnie ze strategią bioróżnorodności. Zdaniem ministra należy skupić się na takich kwestiach, jak udostępnienie mechanizmów wspierających:

• bezpośredni handel detaliczny;
• stabilny przychód (e-bazarki);
• bezpieczną produkcję żywności;

w rodzinnych gospodarstwach o mniejszym areale. Gospodarstwa wielkoobszarowe i wielcy producenci nie zostają jednak pozostawieni sami sobie. Przykładem jest Platforma Żywnościowa SELLFOOD.

Jeśli chodzi o wypłaty z tytułu suszy – wypłacane już tylko w Polsce – ich wypłata została praktycznie w całości zrealizowana. Na kolejne lata zmieniono sposób ubiegania się o nie. Do tego celu została stworzona specjalna aplikacja. Przy tej okazji minister zapewnił, że informatyzacja w rolnictwie postępuje. Większość czynności urzędowych można będzie wykonywać zdalnie.

Minister Ardanowski opisał również procedury, jakie zastosowano aby umożliwić rolnikom wykorzystywanie pracy najemnej ludności z Ukrainy pomimo obowiązującego stanu epidemicznego. Chodzi tu m.in. o możliwość przejścia kwarantanny już na terenie gospodarstwa czy testy dla tych pracowników robione na koszt NFZ. Dalsze szczegóły co do miejsca lub sposobu wykonywania testów zostały podane przez mgr. inż. Piotra Moskala, dyrektora Oddziału Regionalnego KRUS.

Minister poprosił wszystkich Polaków, którzy dysponują takimi możliwościami, o pomoc rolnikom przy tegorocznych zbiorach.

W części poświęconej zapytaniom jako pierwszy głos zabierał Tadeusz Ziółkowski –wiceprezes Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej. Poza odniesieniem się do problemów poruszonych w wystąpieniu ministra podniósł również kwestie braku dopłat do ubezpieczeń rolniczych i dofinansowywania zakupu materiału siewnego. Jan Krzysztof Ardanowski w odpowiedzi podkreślał, że rolnicy otrzymali w całości dopłaty bezpośrednie, a rząd uruchomił w zeszłym roku jeden z największych programów klęskowych (budżet 1 mld złotych). Program ten oferuje możliwość zaciągania preferencyjnych kredytów. Do tego w najbliższym czasie dojdą jeszcze mechanizmy z Tarczy Antykryzysowej 4.0 oraz ustawy dotyczącej oddłużania gospodarstw. Źródeł finansowania działalności rolniczej nie brakuje. A w związku z niechęcią do ubezpieczania rolników przygotowywana jest ustawa o obowiązkowych ubezpieczeniach rolniczych. A także opcjonalne ubezpieczenie od utraty dochodów przez gospodarstwo rolne.

Juliusz Młodecki, prezes Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, zwrócił uwagę na to, iż część środków z Funduszu Promocyjnego tego zrzeszenia jest przeznaczana dla pszczelarzy. Absolutnie te dwa środowiska nie muszą być ze sobą zantagonizowane.

W wyniku dyskusji o roli Izb Rolniczych – nawiązanej przez Tadeusza Ziółkowskiego – minister Ardanowski odniósł się do problemu zerwanych łańcuchów dostaw czy wzrostu opłat handlowych w dobie pandemii. Stwierdził, że wysiłki ministerstwa rolnictwa skupiają się nie tylko na odbudowie wspomnianych łańcuchów dostaw, lecz także znalezieniu nowych rynków zbytu dla polskiej żywności. Obrony rodzimego rynku przed niepotrzebnym importem żywności. Jeszcze innym istotnym aspektem jest reaktywacja Kodeksu Etyki Żywnościowej i dbanie o jakość na każdym etapie produkcji.

Jerzy Dymek, wojewódzki lekarz weterynarii, zreferował pokrótce działania w zakresie udzielania pomocy rolnikom w bioasekuracji przed ASF. Istotną rolę odgrywa tutaj również Polski Związek Łowiecki. Dlatego Grzegorz Karpik jako członek Zarządu Głównego tej organizacji stawia sobie za cel:

racjonalne pokierowanie walką z ASF za pomocą odstrzału dzików;
uregulowanie kwestii odszkodowań łowieckich;
polepszenie relacji z rolnikami (wyeliminowanie chociażby szkód rolniczych czynionych przez zwierzynę łowną).
Podczas krótkiej dyskusji z lekarzem minister Ardanowski ponownie poprosił o wsparcie dla rolników i zachęcanie ich do zakładania własnych ubojni. Skróci to bowiem łańcuch produkcyjny i poprawi rentowność małych i średnich gospodarstw.

Pani Jolanta Sobecka, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przedstawiła zebranym sprawozdanie z działań dotyczących wsparcia inwestycji i pomocy skierowanej do rolników. Nie tylko w ramach wypłat suszowych. Do tych działań należy bowiem także Program małej retencji, którego wsparcie w rundzie pytań zadeklarował także wspominany już Grzegorz Knapik z Polskiego Związku Łowieckiego.

Dalsze wystąpienia należały według agendy m.in. do:

• Zygmunta Borkowskiego, dyrektora Wydziału Infrastruktury i Rolnictwa MRiRW, dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
• Aleksandry Wanty, dyrektora Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy
• Juliusza Młodeckiego, prezesa Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych.

Wszystkie one nawiązywały do już wcześniej poruszanych problemów, a także zawierały propozycje tematów na przyszłe spotkania. A były nimi partnerstwo powiatowe wodne czy szanse i problemy związane z wprowadzaniem tzw. Zielonego Ładu w Polityce Rolnej Unii Europejskiej.

Foto: gov.pl/web/uw-kujawsko-pomorski