W dniu 14 stycznia 2020 r. w Toruniu odbyła się „Konferencja Poświęcona Planowaniu Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego w oparciu o założenia Polityki Spójności UE”. Wydarzenie to otworzyło również prace nad Strategią Rozwoju województwa do 2030 r.

Dokument ten oferuje więcej możliwości realizacji i źródeł finansowania dla projektów i inwestycji niż Regionalny Program Operacyjny. Dlatego też na omawianą konferencję przybyli samorządowcy wszystkich szczebli, przedstawiciele środowiska naukowego, sektora NGO i wszystkich instytucji ważnych z punktu widzenia wdrażania inwestycji rozwojowych.

Marszałek Województwa Piotr Całbecki podkreślał, że ambicją władz samorządowych jest, by była to Strategia Przyśpieszenia. Zwrócono uwagę na konieczność udoskonalania już istniejących rozwiązań, stworzenia na poziomie lokalnym solidarnego społeczeństwa obywatelskiego. Ludzie wiedzą, czego potrzebują.

Wyzwania dla województwa kujawsko-pomorskiego, na przyszłość to m.in.: starzejące się społeczeństwo. W okresie następnego 10 lecia 25 proc. lokalnej społeczności przekroczy 65 rok życia. Kolejne kwestie to stworzenie innowacyjnej gospodarki czy zniwelowanie dysproporcji rozwojowych w stosunku do innych, szczególnie sąsiednich województw.

Szanse kujawsko-pomorskiego to przede wszystkim: położenie na szlaku tzw. sieci transeuropejskiej, budowa portu przeładunkowego w ramach programu użeglowienia Polski, wysoko rozwinięte rolnictwo i kultura agrarna, wprowadzenie w rolnictwie ekologicznych rozwiązań maksymalizujących zyski.

Marszałek podkreślił również potrzebę koncentracji na człowieku – jego potencjale i potrzebach.

Ważnymi według Marszałka kwestiami są: realizacja projektów horyzontalnie (kompromis z uwzględnieniem potrzeb kilku gmin), rozwój lokalnego biznesu czy potrzeba budowy własnych instrumentów finansowych (banki rozwoju regionalnego). Stworzenie gospodarki opartej na zasadzie samowystarczalności, ponieważ środki unijne sukcesywnie się zmniejszają

Kolejny temat dotyczył planowania i zarządzania strategicznego. Prelegentem był uznany ekspert w tej dziedzinie Dionizy Smoleń z PwC Polska. Jako sztandarowy przykład właściwego zarządzania podał projekt Regiogmina realizowany na terenie województwa i odniósł się do kwestii poruszonych przez Marszałka. W szczególności, jeśli chodzi o zintegrowane podejście do rozwoju społeczno-gospodarczego w formule partycypacyjnej.

Nie bez znaczenia pozostawała prelekcja dotycząca samego procesu tworzenia Strategii Rozwoju. Uwzględniała ona swoistą potrzebę wykonania analizy SWOT dla województwa, ale także aspiracji politycznych i społecznych dotyczących rozwoju regionu. Omówiono też szczegółowo wszystkie etapy pracy nad stworzeniem Strategii z punktu widzenia wymogów prawnych i administracyjnych.

Temat unijnych uwarunkowań procesów programowania rozwoju wykazał konieczność właściwego pozycjonowania województwa w obliczu wyzwań związanych ze zmieniającymi się megatrendami. Współcześnie to regiony na średnim poziomie rozwoju technologii są kołem zamachowym szybkiego postępu największych gospodarek świata. I tu można szukać analogii z położeniem i znaczeniem województwa kujawsko-pomorskiego dla gospodarki krajowej. Jednak najistotniejszym punktem wystąpienia była zmiana w Europejskiej Polityce Spójności po roku 2020. Obecnie co czwarte euro z Funduszu Spójności jest wydawane w Polsce. W kolejnych latach będzie to około 19,5 proc.

Na konferencji omówiono również korzyści płynące z Europejskiej Polityki Spójności dla województwa kujawsko-pomorskiego. I choć Polityka ta musi się zmienić z uwagi na konieczność skupienia się na takich problemach jak klimat czy asymilacja migrantów, to nadal województwo będzie chciało efektywnie korzystać z programów unijnych zarówno z poziomu krajowego, jak i z programów oferowanych bezpośrednio z Brukseli. Tak jak to miało miejsce przez ostatnie 15 lat np. w kwestii wspierania lokalnych przedsiębiorstw czy wybudowania i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnej, a także wsparcia dla szpitali w ramach modernizacyjnego programu Medyczny Pakiet Stulecia.

Zwrócenie uwagi na konieczność dostosowania się do celów rozwojowych na najbliższe lata. Jakie zostały nakreślone zarówno nam, jak i innym krajom członkowskim. Przykładowo gros funduszy zostanie przeznaczone na politykę klimatyczną.

Prelegentka poruszyła też kwestie formalne dostępności środków z poszczególnych programów oraz kolejności prac nad Strategią właśnie w kontekście zmian w Europejskiej Polityce Spójności.

Po opisanej wyżej części informacyjnej przyszedł czas na dyskusję. Toczyła się ona m.in. wokół pytania o znaczenie Strategii i faktyczny sposób jej procedowania. Czy najważniejsze decyzje nie zapadły już w gabinetach włodarzy wojewódzkich? Rozważaniom podlegał też temat sposobu podziału pozyskanych funduszy pomiędzy poszczególne miasta i gminy. Pod dyskusję poddano również problem ograniczonych możliwości absorpcji środków i wyzwań dla edukacji.